Portorykanka w Częstochowie
Sale naszego Teatru coraz częściej pełne są widzów — ostatnio dzięki Psychodramie i Bestii i Pięknej. W sobotę i niedzielę jednak, na dwóch gościnnych spektaklach Antygony w Nowym Jorku warszawskiego Teatru „Ateneum”, zabrakło po prostu miejsc w Dużej Sali i chętni oglądali przedstawienie z „niskiego parteru” — siedząc na podłodze.
— Rzeczywiście przyszło tyle ludzi? — upewniał się Janusz Michałowski. Kiedy spytałem, czy nie wierzył w częstochowskich widzów, wytłumaczył:
— Henryk Talar mówił nam same dobre rzeczy o częstochowskich teatromanach. Zresztą on już używa określeń: nasza publiczność, nasz Teatr.
Dyrektor i aktor był najwyraźniej zdenerwowany przed spektaklem. Być może złożyło się na to samopoczucie — wypadło mu grać w początkach grypy. Wydaje się, że przeżywał też mocno pierwszy po długim czasie występ przed swoją publicznością. W przerwie przygotowań do przedstawienia zgodził się jednak na rozmowę i zachęcił do niej swoich kolegów.
— Podczas III Międzynarodowego Tygodnia Teatru w Białymstoku, Antygonę w Nowym Jorku pokazał teatr z Petersburga. Utwór Sinatry zastąpiony został piosenką Krajewskiego Nie spoczniemy. Czy grając już Głowackiego tak długo dostrzegacie zmianę kontekstu społecznego spektaklu? — zapytaliśmy.
— Taki zabieg jest, moim zdaniem, bez sensu (podobnie zresztą zrobił Kutz) — powiedział Janusz Michałowski. — To spektakl uniwersalny, a takie zabiegi spłycają i ograniczają opowieść. Sprawa biedy, bezrobocia znana jest całemu światu. Ci prości ludzie na scenie czują i kochają, a to jest chyba bliskie wszystkim.
— To sprawa wrażliwości i odpowiedzialności aktorów, całego zespołu — dodał Piotr Fronczewski. — I oczywiście reżysera, on podpisuje przedstawienie. Ponieważ rzecz dotyczy uniwersaliów, dlatego Głowacki posłużył się mitem Antygony. Tu Portorykanka z pomocą przyjaciół wykrada ciało wymarzonego, może nierealnego, przyjaciela. Nie zmienił się kontekst tej sztuki, choć problem stał się chyba bardziej wyrazisty, dotyczący coraz większej liczby ludzi.
— Różnice w odbiorze Antygony jednak istnieją — ocenił Henryk Talar. — Kiedy graliśmy ten spektakl w Stanach Zjednoczonych reakcja widzów była mocniejsza i bardziej związana z realiami. Odbierali ten dramat bardzo dosłownie — bezdomny pod ławką. My tutaj widzimy problem szerzej — dla nas to również opowieść o ludziach w ogóle, o potrzebie miłości, przyjaźni.
W Antygonie w Nowym Jorku Janusza Głowackiego wyreżyserowanej przez Izabellę Cywińską, na częstochowskiej scenie oprócz moich rozmówców: Piotra Fronczewskiego, Janusza Michałowskiego i Henryka Talara, wystąpiła Maria Ciunelis. Oceną ich kunsztu i całego spektaklu były gromkie brawa widzów i aplauz na stojąco.
