Janusz Karsch
KARSCH , Karsz, Janusz Mieczysław (28 III 1911 Radom - 12 V 1971 Łódź), lalkarz, reżyser. Był synem Mieczysława K., garbarza, i Wandy z Mieczyńskich, mężem Haliny z Pajączków. W 1921-29 uczył się w gimn. w Rakowicach pod Krakowem. Po uzyskaniu matury rozpoczął studia na wydz. prawnym i filol. Uniw. Warszawskiego. W 1932 ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty, nast. uczęszczał do Szkoły Technicznej Lotniczo-Samochodowej. W 1936 ukończył dwuletni Instytut Robót Ręcznych i Rysunków dla nauczycieli w Warszawie. Od września 1936 do wybuchu wojny pracował jako nauczyciel zajęć praktycznych i techniki w gimn. w Piotrkowie. Brał udział w kampanii wrześniowej w 1939, dostał się do niewoli; był więźniem obozów jenieckich w Ziegenheim, Braunschweig, Rotenburgu, a od 1940 do 31 I 1945 w Woldenbergu, gdzie był wykładowcą rysunku na Wyższym Kursie Nauczycielskim oraz dekoratorem i lalkarzem w obozowym t. lalek. Od lutego 1945 pracował jako nauczyciel (od 1949 także wicedyr.) w lic. piotrkowskich. Od 1950 był wicedyr. i kier. technicznym Robotniczego T. Lalek Sezam w Piotrkowie Trybunalskim. Od 1953, po przyłączeniu Sezamu do łódz. T. Lalek Pinokio, pracował jako aktor i asystent reżysera, pocz. na scenie w Piotrkowie, a w 1954-66 w Łodzi; 14 X 1954 zdał eksternistyczny egzamin, uzyskując uprawnienia aktora-lalkarza. W T. Pinokio pełnił też okresowo funkcje asystenta scenografa (1962-65) i kier. pracowni, a także sporadycznie reżyserował, np. "Bajkę o rybaku i rybce", "Czarodziejski kalosz", "Wilka Gwiz-dałę" (9 XI 1964 uzyskał po zdaniu egzaminu eksternistycznego uprawnienia reżysera-lalkarza). Od 1 VI 1966 przeszedł na emeryturę. Od stycznia do sierpnia 1968 współpracował jeszcze z T. Pinokio jako korepetytor. Jego role: tyt. w "Ta Feng", Gardziołek i Burmistrz ("Pierścień i róża"), Waligóra ("Diamentowa rosa"), Sędzia ("Guignol w tarapatach"). Bibl.: Almanach 1970/71; 40 lat Państwowego Teatru Lalek Pinokio, Łódź 1986; Kaszyński: Teatr lódz.; Akta (tu fot.), ZASP; Akta, T. Lalek Pinokio Łódź. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
