Andrzej Jędrzejewski
JĘDRZEJEWSKI Andrzej Waldemar (27 grudnia 1932 Warszawa – 21 czerwca 1991 Łódź),
aktor.
Był synem Zygmunta i Michaliny Jędrzejewskich; mężem Jadwigi Lucyny Nijakowskiej. W warszawskim Liceum im. Czackiego w 1950 zdał tak zwaną małą maturę i na rok szkolny 1950/51 przeniósł się do Państwowej Szkoły Dramatycznej Teatru Lalek, którą ukończył w 1952. Na sezon 1952/53 zaangażował się do Teatru Młodego Widza we Wrocławiu, a na 1953/54 do Teatru Lalki i Aktora Guliwer w Warszawie. W 1954 rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Łodzi, które ukończył w 1958. Podczas studiów, w 1954–56, był współtwórcą i głównym autorem tekstów szkolnego kabaretu artystycznego Czerwony Wąż pod kierownictwem J. Antczaka. W 1957–58 występował w przedstawieniach szkolnych w Teatrze Młodego Widza, drugiej scenie łódzkiego Teatru Powszechnego.
Po dyplomie, w sezonie 1958/59 zaangażował się do Teatru Klasycznego w Warszawie, gdzie grał do końca 1959/60. Potem wrócił do Łodzi i pracował w kolejnych sezonach: w Teatrze Powszechnym (1960/61), Teatrze im. Jaracza (1961/62–1962/63), Teatrze 7.15 (1963/64), znowu w Teatrze Powszechnym (1964/65–1975/76), w Teatrze Ziemi Łódzkiej (1976/77 i 1977/78), i ponownie w Teatrze im. Jaracza (1978/79–1980/81). Później stale współpracował z Estradą Łódzką; był recytatorem, konferansjerem i autorem estradowych tekstów, które w większości sam wykonywał. W Łodzi znany był zwłaszcza jako autor dowcipnych historii zamieszczanych w prasie, felietonów, fraszek, wierszy satyrycznych. Publikował w łódzkich „Odgłosach”, w „Szpilkach”, „Karuzeli”. W 1957 założył w Łodzi Teatr Poezji przy Komitecie Wojewódzkim Związku Młodzieży Socjalistycznej. Jako autor tekstów i reżyser współpracował ze studenckim kabaretem „Quant” przy Politechnice Łódzkiej. Przez wiele lat pracował z młodzieżą, tworzył z nią małe formy teatralne i spektakle estradowe, np. w osiedlowym łódzkim Domu Kultury „Karolew”.
We Wrocławiu debiutował rolą Instruktora w sztuce Tor przeszkód (1952), potem grał Wacka w przedstawieniu Sześć godzin ciemności (1953), a w warszawskim Guliwerze wystąpił jako Osioł i Pan w Bajkach i bajeczkach (1953). W Teatrze Klasycznym i na jego scenie Rozmaitości w Warszawie zagrał m.in.: Niła (Mieszczanie, 1959) i Montana (Otello, 1960). Wśród ról, granych w Łodzi i w Teatrze Ziemi Łódzkiej, gdzie był cenionym aktorem, warto wymienić, chwalone przez recenzentów takie, jak: Mc Comas (Nigdy nie można przewidzieć, 1962), Tragik (Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora, 1962), Tybalt (Romeo i Julia, 1964), Wróbelkowski (Dom otwarty, 1965), Patek (Derby w pałacu, 1966), Hrabia Westmoreland (Henryk V, 1970), Filip II (Alkad z Zalamei, 1973), Sołdyk (Szachy, 1974), bardzo dobry Paweł (Oszałamiający zapach świeżego siana, 1976), ciekawy, „przejmująco zagrany” Arbienin (Maskarada Michaiła Lermontowa, 1977), Pastor (Ojciec, 1977), Stryj Beniamin (Błękitny zamek, 1978), Feliks (Polowanie na zięciów, 1980), Rastakowski (Rewizor, 1980).
Był współautorem rewii Odjazd 6.55, granej w sezonie 1963/64 na scenie Teatru 7.15, pisał teksty piosenek do spektakli, np. ballad do Lizystraty w Teatrze Powszechnym (1970) i współpracował przy reżyserii tego przedstawienia, bywał też asystentem reżysera przy innych spektaklach łódzkich. W 1965–91 zagrał w kilkunastu filmach (m.in. w Popiołach, Śmierci prezydenta, Uprowadzeniu Agaty), serialach i w spektaklach telewizyjnych. Występował w Polskim Radiu, nagrywał w dubbingu. Był sekretarzem Zarządu Oddziału Związku Artystów Scen Polskich w Łodzi.
Bibliografia
Almanach 1990/91; 20 lat T. Powszechnego w Łodzi 1945–65; Sto lat sceny pol. w Łodzi; Dz. Łódz. 1991 nr 147; Express Ilustr. 1991 nr 122 (il.); Głos Por. 1991 nr 146; Akt zgonu nr I–1711/1991, USC Łódź-Centrum; Akta (fot.), ZASP; Programy (m.in. „Oszałamiającego zapachu świeżego siana” T. Ziemi Łódz., 1976; il.) i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59; www.filmpolski.pl
Ikonografia
S. Ibis-Gratkowski: Portret, karyk., rys., tusz – T. Powszechny Łódź; Fot. – IS PAN, ITWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
