Janina Owczarska-Zembrzuska
OWCZARSKA Janina Kunegunda, pseud. J. Czarska, zamężna Zembrzuska (30 VII 1893 Koło - 3 X 1971 Warszawa), aktorka. Była córką Stanisława O., urzędnika, i Tekli z Osińskich, żoną Jana Zembrzuskiego. W 1918-19 uczęszczała do Warsz. Szkoły Dram. i dorywczo statystowała w T. Polskim i Małym. Na popisie szkolnym wystąpiła pod pseud. Czarska, ale później nigdy go już nie używała. Po ukończeniu szkoły, w sez. 1919/20, została zaangażowana do T. Miejskich w Warszawie; grała w T. Rozmaitości, Letnim i Praskim (do 1922). Zastępując 16 II 1920 na scenie Rozmaitości M. Mirską w roli Salaminki ("Babie lato"), wyróżniała się "inteligencją i wyrazistością dykcji", jak ocenił recenzent "Kuriera Warszawskiego". Poza tym grała m.in. Violettę ("Kordian"), Carmen ("Dwaj malcy"). W 1922-23 była aktorką T. Komedia, 1923-27 T. Polskiego i Małego; grała m.in. Laurę ("Jutro pogoda"), Emilię ("W sieci"), Panią Vidal ("Zdobycie twierdzy"). Od czerwca 1926 występowała również na scenie T. Narodowego, m.in. w roli Irys ("Burza" W. Szekspira), Brygidy ("Don Juan" J. Zorilli); w zespole tym pozostała do 1932. Potem, wg własnej relacji, grała na prowincji do wybuchu II wojny światowej. Na sceny warsz. wróciła dopiero w 1950 i od 1 VI t.r. do 1961 pracowała jako aktorka i suflerka w T. Nowej Warszawy (potem pn. T. Młodej Warszawy, T. Klasyczny) i w T. Rozmaitości. Grała m.in. Ochmistrzynię ("Farfurka królowej Bony"), Lady Bracknel ("Brat marnotrawny"), Królową Matkę ("Bolesław Śmiały"), Kręgosławską ("Popas króla jegomości"), Annę Pawłową ("Niebieska teczka"). Bibl.: Almanach 1971/72; Irzykowski: Recenzje; Lorentowicz: T. Polski; Wilski: Szkolnictwo; Ekran i Scena 1923 nr 1/2, 4 (il.), 16/17, 1924 nr 16/17; Kur. Warsz. 1919 nr 259, 1920 nr 13, 48 (cyt.), 335, 1926 nr 350; Pan 1923 nr 7-8 (il.); Prz. Teatr, i Film. 1924 nr 12, 14; Prz. Teatr, i Kinematogr. 1922 nr 14 (il.), 21; Scena Pol. 1922 z. 11-12; Świat 1922 nr 24 (il.); Teatr 1972 nr 2; Programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
