Osoby

KACZKOWSKA Maria Anna, zamężna Ruppel (26 sierpnia 1923 Borek Wielkopolski koło Jarocina – 6 grudnia 1982 Lublin),

aktorka. 

Była córką urzędnika ubezpieczeń Mieczysława Kaczkowskiego i Haliny z Thomasów; żoną dyrygenta i pedagoga Oskara Ruppla (190–1986; ślub około 1950 w Kaliszu), który od 1 sierpnia 1950 do 31 stycznia 1952 był dyrektorem Teatru Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie. Po zdaniu matury w 1946, została słuchaczką Studia Dramatycznego pod kierownictwem Nuny Młodziejowskiej przy Teatrze Polskim w Poznaniu i na scenie tego teatru zagrała pierwsze role, np. Zosię (Wesele). Po roku przeniosła się na Wydział Aktorski Państwowej Szkoły Dramatycznej w Krakowie, który ukończyła w 1949. Na sezon 1949/50 została zaangażowana do Teatru im. Bogusławskiego w Kaliszu i grała: Księżniczkę (Sułkowski), Marion (Król włóczęgów), Marikę (Niemcy), Ninę (Maszeńka), Matyldę (Odwety). Pod koniec sezonu przeszła do zespołu Teatru Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie, gdzie występowała do końca 1951/52, jako: Angelika (Grzegorz Dyndała), Zosia (Damy i huzary), Marytie (Pieją koguty), Wanda (Wczoraj i przedwczoraj), Marionette (Sprytna wdówka). 

W sezonach 1952/53–1955/56 była aktorką Teatru Wybrzeże w Gdańsku, grała (niekiedy jako Ruppel-Kaczkowska) m.in.: Teresę (Teatr cudów), Wuliczkę (Grzech), Zofię (Współwinni). Później zamieszkała w Lublinie. W 1957–58 współpracowała z miejscową Estradą, a od początku 1959 do końca życia grała w Teatrze im. Osterwy, gdzie ceniono jej rzemiosło aktorskie i powierzano różnorodne role. Występowała m.in. jako: Agata (Jonasz i błazen, 1959); Nina (Mężczyzna), Poncia (Dom Bernardy Alby; według Marii Bechczyc-Rudnickiej „nieco przerysowana”) – 1960; „zadziorna” Klimina (Wesele, 1964) oraz Hrabina (Aktor, 1965; według tejże recenzentki, „ustawiona przez reżysera trochę pod Damę pikową, wypadła reprezentacyjnie i dosyć wymownie”). Zagrała też: Kasztelanową (Mazepa, 1967), Panią Pernelle (Świętoszek, 1970), tytułową Celestynę (1977), Sabinę (Cudzoziemka, 1978), Matkę Albertynki (Operetka, 1979), Awdotię (Iwanow, 1981). 

Bibliografia

Almanach 1982/83; M. Bechczyc-Rudnicka: Godziny osobliwe, Lublin 1966 s. 132, 181, 196, 207 (il.), 210; Dziesięciolecie T. Wybrzeże 1946–56; Jego siła (il.); Kaszyński: Teatralia (il.); PWST w Krakowie; Stoch: Dzieje klasyki (il.); Szczepkowska: 20 lat t. na Wybrzeżu; T. im. Siemaszkowej 1944–94; Sztandar Ludu 1982 nr 243; Teatr 1983 nr 2; Akta (fot.), ZASP; Programy, IS PAN; Almanach 1944–59. 

Ikonografia

Fot. – IS PAN, ITWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Maria Kaczkowska, zam. Ruppel (26 VIII 1923 Borek Wielkopolski - 6 XII 1982 Lublin), aktorka. W 1946 wstąpiła do Szkoły Dramatycznej pod kier. Nuny Młodziejowskiej w Poznaniu, równocześnie brała udział w niektórych przedstawieniach T. Polskiego (np. Zosia w "Weselu" Wyspiańskiego) oraz T. Nowego i Komedii Muzycznej. Po roku przeniosła się do Szkoły Dramatycznej w Krakowie, którą ukończyła w 1949 i na sez. 1949/50 została zaangażowana do T. im. Bogusławskiego w Kaliszu, w l. 1950-52 grała w T. im. Siemaszkowej w Rzeszowie, 1952- 57 w T. Wybrzeże w Gdańsku (z przerwą 1953-55), w sez. 1957/58 w PPIE w Lublinie, 1958-82 tamże w T. im. Osterwy. Niektóre role: Nina ("Mężczyzna" Zapolskiej), Tadrachowa ("Moralność pani Dulskiej" Zapolskiej), Klimina ("Wesele" Wyspiańskiego), Kasztelanowa ("Mazepa" Słowackiego), Pani Pernelle ("Świętoszek" Moliera), Celestyna ("Celestyna" de Rojasa), Sabina ("Cudzoziemka" wg Kuncewiczowej). Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1982/83. Tom XXIV. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.