Osoby

SERKOWSKA Maria (1901-1970). Tłumaczka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży oraz słu­chowisk radiowych. Urodzona 6 września 1901 w Warszawie; córka Ka­zimierza Wisłockiego, lekarza, i Wandy z Kurtzów. Uczęszczała do żeńskiego gimnazjum Jadwigi Kowalczykówny i Jadwigi Jawurkówny w Warszawie. Po zdaniu matury w 1920, studiowała polonisty­kę (do 1925, z roczną przerwą w 1921 na studia prawnicze) na Uniwersytecie Warszawskim; stu­diów nie ukończyła. W ramach wymiany studen­tów przebywała trzy miesiące we Francji i w Algie­rze. W czasie studiów zajmowała się też sztuką stosowaną i uczestniczyła w wystawie w warszaw­skiej Zachęcie. Jako członek ZHP prowadziła ak­tywną działalność oświatową. W 1929 wyszła za mąż za Bogdana Serkowskiego, inżyniera architek­ta. W 1935 rozpoczęła twórczość literacką jako tłu­maczka sztuk autorów francuskich dla warszaw­skich teatrów oraz autorka słuchowisk radio­wych, głównie dla dzieci i młodzieży. W czasie okupacji niemieckiej przebywała nadal w Warsza­wie i uczestniczyła w działalności konspiracyjnej. W 1944-45 była bibliotekarką w muzeum w Kozłówce (woj. lubelskie). Po powrocie do Warszawy w 1945 zajęła się pracą przekładową. Od tegoż ro­ku współpracowała też z Polskim Radiem jako au­torka słuchowisk radiowych, adaptacji i montaży literackich. W 1948 została członkiem ZZLP (od 1949 ZLP). Rozwijając twórczość literacką, publiko­wała przekłady z literatury francuskiej, artykuły i recenzje literackie oraz teatralne w czasopismach "Nowiny Literackie" (1947; tu m.in. cykl artykułów o życiu literackim i kulturalnym Francji pt. "We Francji"), "Polska Zbrojna" (1947), "Przekrój" (1947), "Robotnik" (1947-48), "Scena i Widownia Warszaw­ska" (1947-49), "Listy z Teatru" (1948), a w latach późniejszych w pismach dla młodzieży "Płomyk" (1952-55) i "Świat Młodych" (1955) oraz w "Teatrze" (1956) i "Zeszytach Teatralnych" (1958-59). Zmarła 5 września 1970 w Warszawie. TWÓRCZOŚĆ 1. Młoda Warszawa. Sztuka w 3 aktach, 6 odsło­nach. [Współaut.:] B. Ostromęcki. Praprem. Pozn., T. Młodego Widza 1951. Radio 1951. Wyd. Wwa: NK 1952, 112 s. Nagroda Min. Kultury i Sztuki w konkursie na utwór scenicz­ny dla T. Młodego Widza w 1951. 2. Baśń o Langu i Szuei. [Współaut.:] S. Linowska. [Utwór dramatyczny dla młodzieży]. Radio 1956. Wyst. Wwa, T. Lud. 1958. 3. Bliżej gwiazd. [Opowiadanie dla młodzieży] Wwa: NK 1957, 47 s. Słuchowiska radiowe dla dzieci i młodzieży, m.in.: oryginalne: W teatrze Wojciecha Bogusławskiego. Radio 1950-1953 [?]. - Teatr Williama Szekspira. Radio 1967. - Płonące serce. Radio 1968. - adaptacje: T. Capote: Miriam. Radio 1967. - P. Bern: Rycerze złotego runa. Adapt. pt. Milionerzy na trawie. Radio 1968. - A. Maurois: Podróż do zaczarowanego królestwa. Radio 1968. - O. Wilde: Szczęśliwy książę. Radio 1968. - H. Górska: Druga brama. Adapt. pt. Krysia i Adela. Radio 1970. - K. Paustowski: Opowieść północna. Adapt. pt. Trzy pokolenia. Radio 1977. Przekłady 1. J. Anouilh: Był sobie więzień. Komedia w 3 aktach. Wyst. Wwa, T. Nowy 1935. 2. J. Deval: Rodzina Massoubre. Sztuka w 3 aktach. Wyst. Wwa, T. Pol. 1936. 3. P. Morand: Podróżnik i miłość. Utwór drama­tyczny. Radio 1937. 4.A. Birabeau: Zbyt liczna rodzina. Komedia w 3 aktach. Wyst. Wwa, T. Kameralny 1938. 5.. J. Giraudoux: Apollo z Bellac. sztuka w 1 akcie. "Przekrój" 1947 nr 141/142 s. 9-11. TV 1958. Radio 1971. Por. poz. 13. 6.M. Maeterlinck: Cud świętego Antoniego. Komedia w 2 aktach. Wyst. Wwa, T. Dram. 1947. 7.J.J. Bernard: Dom przy drodze. Sztuka w 5 aktach. Wyst. Wwa, T. Dram. 1948. 8. A. Salacrou: Archipelag Lenoir. czyli nie należy tykać rzeczy niewzruszalnych. Komedia w 2 aktach. Wyst. Kr., Stary T. 1948. TV 1970. 9. W. Inber: Opowiadania o dzieciach. Przeł.:... i M. Kowalewska. Wwa: KiW 1951, 57 s. W przekł. M.S. Sławka; Mój przyjaciel Dawid; Łódź podwodna wypływa na powierzchnię; Bezsenność; "Myśliwiec"; Wielkie sprzątanie. 10. P. Gamarra: Zaczarowane wyrazy. [Opowiadania dla dzieci], Wwa: NK 1954, [20] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1959, wyd. 3 1961, wyd. 4 1966. 11. J. Anouilh: Zaproszenie do zamku. Sztuka w 5 aktach. Wyst. Wwa, T. Współcz. 1956. 12. J. Cocteau: Maszyna do pisania. Sztuka w 3 aktach. Wyst. Wwa, T. Powsz. 1957. 13. J. Giraudoux: Apollo z Bellac. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: H. Rostworowski i ... TV 1961, Por. poz. 5. Nadto wg inf. tłumaczki przekł. utworów dramatycznych powst. przed 1957: J. Anouilh: [Dzika dziewczyna; J. Cocteau: Głos człowieka; J. Cocteau: Uwielbiane potwory; G. Flaubert: Madame Bovary. Adapt. sceniczna: G. Bata; P. Gamarra: Tu się kupuje szczęście; P. Geraldy: Duo, - oraz przekł. utworów dramatycznych, które w 1957 by­ły na etapie prób w teatrach Krakowa i Poznania: J. Anouilh: Bal złodziejaszków; A. Salacrou: Nie­znajoma z Arras. OPRACOWANIA Ank. 1957. - SWPP 1. - PSB (R. Skręt). - RL 1970 (J. Chu­dek). - K. Kuliczkowska, I. Słońska: Mały słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Wwa 1964. Źródło: Słownik biobibliograficzny "Współcześni Polscy Pisarze i Badacze Literatury" tom siódmy, WSiP Warszawa 2001