Osoby

STĘPOWSKI Leon, pseud. Leonowicz, Warski (10 IV 1852 Golendzkie pow. Kutno - 8 XII 1914 Kraków), aktor, dyr. teatru. Był synem właściciela ziemskiego Jana S., powstańca z 1863, i Bronisławy z Cieleckich, mężem -> Julii S. Po ukończeniu gimn. w Warszawie brał w 1870 prywatne lekcje gry aktorskiej u J. Kró­likowskiego. Następnie wyjechał do Lwowa. W 1871 uczęszczał tam do szkoły dram. przy Tow. Przyjaciół Sceny Narodowej. W 1872 debiutował w t. pozn. pod pseud. Leonowicz. Następnie występował w zespołach prowincjonalnych i w warsz. t. ogr.; w sez. 1873/74 u P. Ratajewicza, w 1874 w Piotrkowie u J. Teksla, potem u H. Modzelewskiego, w 1875 w warsz. t. ogr. Eldorado, Antokol i Alhambra, od października 1875 do stycznia 1876 w zespole J. Łuby w Kaliszu, w lecie 1876 w warsz. t. ogr. Alkazar i w Płocku u J. Grabiń­skiego (wtedy także reżyserował). W lipcu 1877 wystę­pował pod pseud. Warski w warsz. t. ogr. Pod Lipką. 28 VIII tego roku debiutował w WTR w roli Wilczury ("Szlachectwo duszy"). M. Chomiński ocenił ten występ krytycznie: "Artysta prowincjonalny wzrostu niewiel­kiego i zdolności takichż, czucie, zrozumienie jest, ale rola wierszem utrudniała w dobrym mówieniu". Nie uzyskawszy engagement S. powrócił na prowincję. W 1877 występował w zespole P. Woźniakowskiego w Tarnowie (być może sam także prowadził wtedy ze­spół). W 1878 wycofał się ze sceny i był urzędnikim w Śniatynie. Już jednak w sezonie 1878/79 wrócił do t. i występował w zespole J. Piaseckiej w Tarnowie. Następnie sam prowadził zespół, z którym występo­wał w Tarnowie, Stanisławowie, Kołomyi i Czerniowcach. Od jesieni 1879 został zaangażowany do t. kra­kowskiego. Występował tam do 25 III 1885 (w lecie 1884 kierował objazdem zespołu krak. w Rzeszowie, Jarosławiu, Przemyślu), a od kwietnia przeniósł się do t. lwowskiego. Na scenę krak. wrócił na stałe w maju 1886. W lecie 1889 kierował występami zespołu krak. w Stanisławowie. 18 III 1902 obchodził w roli Michonneta ("Adrianna Lecouvreur") trzydziestolecie pracy ak­torskiej. W 1912 na stałe opuścił scenę. S. uchodził za aktora użytecznego. Łączyła go wieloletnia przyjaźń z S. Wyspiańskim; był prototypem po­staci Starego Aktora w "Wyzwoleniu". Do najlepszych jego ról należały: Grzegorz ("Kordian"), Aktor I ("Ham­let"), Rejent ("Zemsta"), Bajdalski ("Pan Damazy"). W cza­sie swej dyr. grał tyt. rolę Hamleta i Franciszka Moora ("Zbójcy"). W 1907 prowadził w Tymbarku zespół ama­torski. Był nauczycielem wymowy, prowadził z drugą żoną Anną "Pensjonat dla źle mówiących, niemych i głuchoniemych". Zajmował się również pracą literacką. W młodości ogłosił kilka wierszy pod pseud. Leono­wicz, potem pisywał wspomnienia (ogłaszane m.in. w "Teatrze" w 1912-13 i w "Życiu Teatru" w 1926). Bibl.: Got: Teatr Koźmiana; Grzymała-Siedlecki: Pawlikow­ski; Pepłowski: Teatr we Lwowie II s. 71; Rocz. t. we Lwowie 1886; EMTA 1889 nr 293, 1902 nr 12; Kur. warsz. 1877 nr 146, 189; Teatr 1912/13 nr 3-6; Życie Teatru 1926 nr 29-30, 33/34; Afisze, IS PAN; Akt ur. 36/1852 parafia Św. Marcina w Oporowie; Arch. Leona i Janusza Stępowskich, sygn. 1211, zb. IS PAN; Chomiński. Ikon.: L. Stasiak: Portret, olej, 1886 - MHKraków; S. Ja­nowski: S. jako Kultiapkin (Tamten), akw. 1898 - MHKra­ków, repr. Pam. teatr. 1953 z. 4; W. Bieliński: Portret, gips, 1905 - MHKraków; K. Frycz: S. jako Antonio (Wesele Figa­ra), karyk., lit., 1904,Teka Melpomeny; Sobiesław ( W. Bystrzyński): S. jako Hamlet (Hamlet), karyk., lit., 1904 Teka Melpo­meny; T. Rychter: S. jako Oberżysta (Don Kichot), rys., 1908 - MHKraków; W. Bieliński: Portret, kredka - T. im. Słowackiego Kraków; Fot. pryw. i w rolach - Arch. m. Kra­kowa i woj. krak., Bibl. Nar. (Zakład Grafiki), IS PAN, MTWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973