Stanisław Jarniński
JARNIŃSKI Stanisław (2 maja 1884 w guberni siedleckiej – 17 stycznia 1921 Kraków)
aktor, reżyser, dyrektor teatru
Był mężem Amelii Rotter. Po ukończeniu gimnazjum studiował na Uniwersytecie Warszawskim. Po 1905 przeniósł się na Politechnikę Lwowską. Organizował w tym czasie studenckie przedstawienia amatorskie. W sezonie 1908/09 debiutował w krakowskim Teatrze Ludowym (dyr. Edmund Rygier). W 1910–12 występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, w 1913–17 w Teatrze Polskim w Warszawie (od 1915 wraz z Aleksandrem Zelwerowiczem i Józefem Sosnowskim należał do zarządu zrzeszenia artystów tego teatru). 27 lipca 1916 ożenił się z aktorką Amelią Rotter. W sezonie 1917/18 występował w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie.
Od 8 września 1918 do końca życia kierował wraz z Józefem Wiśniowskim krakowskim Teatrem Ludowym przemianowanym za jego dyrekcji na Teatr Powszechny. Wystawiał m.in. dramaty Szekspira i Słowackiego we własnej reżyserii. W końcu 1919 przez kilka tygodni kierował Teatrem Plebiscytowym w Cieszynie.
Ceniony był jako inteligentny aktor charakterystyczny. Rzadko grywał większe role, sukcesy odnosił w epizodach. Ważniejsze role: Rabin (Ksiądz Marek), Hołysz (Wyzwolenie), Jukli (Sędziowie), Trinkulo (Burza Williama Szekspira), Dromio z Efezu (Komedia omyłek), Falstaff (Wesołe kumoszki z Windsoru), Kapelan (Damy i huzary), Doolittle (Pigmalion). W 1914–16 występował też w kilku filmach, m.in. Tajemnica pokoju nr 100, Wściekły rywal.
Bibliografia
Banaszkiewicz, Witczak; Bar: Dzieje t. krak. s. 174–177; Czempiński: Teatry w Warszawie s. 143, 144 (il.); Lorentowicz: Dwadzieścia lat I; Lorentowicz: T. Polski; Olszewski: Śląska kronika; PSB X (S. Dąbrowski); IKC 1921 nr 18, 20; Ilustr. Prz. teatr. 1921 nr 1,2/3: Afisze, IS PAN.
Ikonografia
Fot. pryw. i w rolach – IS PAN, MTWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
