Paweł Bem
BEM Paweł (23 I 1901 Samara, obecnie Kujbyszew nad Wołgą - 6 I 1975 Lublin), aktor, reżyser. Był synem Jerzego B., rzemieślnika i właściciela warsztatu instrumentów muz., i Anny z Orłowskich, mężem Zofii Bem. W Rosji ukończył szkołę średnią, a nast. szkołę dramatyczną. W 1921-41 grał i reżyserował na scenach ros. (Samara, Barnauł, Tomsk, Omsk, Nowosybirsk, Ufa i przez wiele lat Moskwa). W 1941-45 przebywał m.in. w Kazachstanie i na terenie Zachodniej Syberii. W 1943 ożenił się tam z Polką. W kwietniu 1946 jako repatriant przyjechał do Polski; znalazł się w Kłodzku, gdzie zorganizował i prowadził do 1947 amat. t. Studium. W 1948 przeniósł się z zespołem do Legnicy i w sez. 1948/49 był tu reżyserem T. dla Wszystkich (od poł. sez. pn. T. Nowy). W sez. 1949/50 był aktorem i reżyserem w T. Dolnośląskim w Jeleniej Górze, 1950/51 i 1951/52 w T. im. Osterwy w Lublinie, a od 1 IV do 31 XII 1952 w tamtejszym T. Muzycznym. Po zamknięciu sceny muz. w Lublinie, w 1953 pocz. pracował w Zarządzie Głównym ZPR-ów w Warszawie, nast. do października 1954 był aktorem i reżyserem T. Okręgowego Domu Oficera w Lublinie. Później pracował w lub. Technikum Handlowym i Finansowym. Po reaktywowaniu działalności sceny muz. w Lublinie, został w marcu 1956 ponownie zaangażowany do T. Muzycznego (od 1957 pn. Operetka), gdzie pozostał na stałe; pracował tu jako reżyser, niekiedy występował jako aktor. W 1971 przeszedł na emeryturę, ale nadal współpracował z teatrem. W 1967 obchodził pięćdziesięciolecie działalności artystycznej. Po wojnie jako aktor występował rzadko, m.in. w Lublinie w sez. 1951/52 grał Dulskiego ("Moralność pani Dulskiej"), a w 1. późniejszych niekiedy niewielkie role operetkowe, takie jak; Hrabia Scharntorff ("Domek trzech dziewcząt"), Burmistrz Krakowa ("Student żebrak"). Działał przede wszystkim jako reżyser, pocz. repertuaru dram., m.in. w Legnicy wystawił: "Moralność pani Dulskiej" (1949), w Jeleniej Górze: "Lubow Jarowaję" (1949), "Zielonego Gila" (1950), w Lublinie: "Sprawę Pawła Eszteraga" (1950), "Kalinowy gaj" (1951); w 1. późniejszych w Lublinie reżyserował gł. operetki, m.in.: "Rose Marie" (1956)," Miłość cygańską" (1957), "Bajaderę" (1961), "Roxy" (1962), "Niespokojne szczęście" (1963)," Tysiąc i jedną noc" (1969). Bibl.: Almanach 1974/75; Jego siła; Misiomy: Teatry Ziem Zachodnich; Operetka w Lublinie 1947-68 (il.); T. w Jeleniej Górze; Afisze i programy, IS PAN; Akta (tu fot.), ZASP. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
