Osoby

BŁASZCZYŃSKI Kazimierz (3 marca 1920 Warszawa – 16 maja 1989 Elbląg),

aktor. 

Był synem Apolinarego Błaszczyńskiego i Feliksy z Miszczaków, mężem Janiny z domu Fibich (ślub w 1939). Przed wojną uczęszczał do Gimnazjum im. Lelewela w Warszawie, naukę przerwał i pracował jako urzędnik. Działał w sekcji dramatycznej Towarzystwa Oświaty Dorosłych; występował w amatorskim teatrze robotniczym. Lata II wojny światowej i okupacji niemieckiej przeżył w Warszawie, utrzymywał się z pracy fizycznej. Po wojnie zajmował się początkowo organizacją amatorskich zespołów teatralnych. Skierowany do służby wojskowej w Świdnicy, od 27 marca 1946 występował tu w Teatrze Miejskim, na przykład jako Charles Murdock (Pociąg widmo).

Na jesieni 1946 wyjechał do Olsztyna, gdzie był jednym z założycieli amatorskiego Teatru Młodych im. Kajki, grał Dziadka (Stefek). Z utworzonym przy tym teatrze zespołem kabaretowym występował w objeździe z programami propagandowymi i agitacyjnymi. W 1948 zdał maturę. W sezonach 1949/50–1954/55 był aktorem Teatru im. Jaracza w Olsztynie; w 1951/52 i 1952/53 występował także w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. W 1952 zdał eksternistyczny egzamin aktorski, do którego przygotowywał się pod kierownictwem Stanisława Igara, współzałożyciela Teatru Młodych. W 1955 przez kilka miesięcy występował w Teatrze im. Węgierki w Białymstoku, w sezonach 1955/56–1959/60 grał w Teatrach Dolnośląskich w Jeleniej Górze, w 1959 także gościnnie w Teatrze Rozmaitości we Wrocławiu. W sezonie 1960/61 był aktorem w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie, w 1961 występował w zespole Estrady Domu Wojska Polskiego Miniatury w Warszawie. W sezonach 1962/63–1966/67 należał ponownie do zespołu Teatru w Olsztynie, w 1967/68 i 1968/69 był aktorem Teatru Polskiego w Bydgoszczy, w 1969/70–1971/72 Teatru Dolnośląskiego w Jeleniej Górze, w 1972/73–1979/80 Teatru Ziemi Gdańskiej (od 1 stycznia 1974 Teatr Dramatyczny) w Gdyni. W 1980 grał gościnnie w Teatrze im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. W 1981 przeszedł na emeryturę, ale występował na scenie w Gdyni do 1987, a 24 kwietnia 1982 obchodził jubileusz 35-lecia pracy w przedstawieniu Testariada, złożonym z Testarium i jednoaktówki Na pełnym morzu, w której grał Małego Rozbitka. W sezonach 1987/88 i 1988/89 grał w Teatrze Dramatycznym w Elblągu. Zmarł na scenie elbląskiej, w czasie próby sztuki Mieszkanko Zojki, w której miał grać rolę Gandzalina. 

Był aktorem cenionym zwłaszcza w Olsztynie i Gdyni, gdzie zagrał swoje najlepsze role, głównie charakterystyczne. Występował tam w szerokim repertuarze: w farsach, wodewilach, komediach, dramatach, „ujawniając swoje różnorodne i niepospolite predyspozycje twórcze” (L. Kosycarzowa). Ojca w Złodzieju (1975; wyróżnienie na XVII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu), zagrał „prostymi środkami, bez odgrywania rodzajowości” (Tadeusz Rafałowski) i stworzył postać „pełną ciepła i mądrości życiowej” (B. Żakowska), podobnie przedstawił Mecenasa (Adwokat i róże, 1978); jako Jaskrowicz (Grzech, 1976) był liryczny, ale i zabawny; o Polgarze (Gorzkie żale w stróżówce, 1980) Ewa Moskalówna napisała, że

rola wykolejeńca, alkoholika jest potraktowana naturalistycznie, a przecież pełna nieoczekiwanego ciepła.

Tworzył też zabawne epizody, na przykład grając z „żywiołowym humorem” Księdza Goldmana (Ballada o tamtych dniach, 1974). 

Zagrał też takie role, jak: Markiz Forlipopoli (Oberżystka, 1950), Szyszkin (Mieszczanie, 1952); Edek (Panna Maliczewska), Tartuffe (Świętoszek) – 1954; Wielki Inkwizytor (Don Carlos, 1956), Konstanty (Gbury, 1958), Don Manuel (Ruy Blas, 1959), Reżyser (Łaźnia, 1961); Dziadek (Karol) i Gruby Rozbitek (Na pełnym morzu) – 1963; Peachum (Opera za trzy grosze, 1964), Pigwa (Sen nocy letniej, 1966), Miechodmuch (Krakowiacy i Górale, 1968), Koczkariew (Ożenek, 1970), Trzeci (Świadkowie, albo Nasza mała stabilizacja, 1971); w ostatnim okresie: Dziadek (Grupa Laokoona, 1972), Czebutykin (Trzy siostry, 1973), Kola Brynion (Lęki poranne, 1974), Dulski (Moralność pani Dulskiej, 1975), Pan Geldhab (1979), Chryzyp (Zapomnieć o Herostratesie, 1980). 

Bibliografia

Almanach 1988/89; XXV ha T. w Gdyni (il.); 40 lal T. w Olsztynie; Misiorny: Teatry Ziem Zachodnich; Prusiński: Jest teatr w Olsztynie; J. Segiet Świat Eugenii Snieżko-Szafnaglowej, Olsztyn 1983 s. 119–121; Szczepkowska: 20 lat t. na Wybrzeżu; T. w Jeleniej Górze; Czas 1975 nr 11 (B. Żakowska); Dz. Bałt. 1965 nr 79 (wywiad z B.; il.). 1989 nr 116; Głos Elbląga 1966 nr 277 (il.); Głos Wybrz. 1975 nr 66 (T. Rafałowski), 1978 nr 136. 1979 nr 264 (L. Kosycarzowa; il.), 1989 nr 90 (E. Moskalówna), 1989 m 116; Ilustr. Kur. Pol. 1974 nr 149; Tygiel 1996 nr 18 (wyd. specjalne: 20 lat Teatru Dramatycznego w Elblągu 1976–1996; il.); Akta (fot.), ZASP; Programy, IS PAN (m.in. „Złodziej”, T. Dramatyczny w Gdyni 1975, sylwetka B.; il.); Almanach 1944–59. 

Ikonografia

Fot. – Bibl. Nar., IS PAN, ITWarszawa, NAC.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.

Biogram w Almanachu Sceny Polskiej

Kazimierz Błaszczyński (3 III 1920 War­szawa - 16 V 1989 Elbląg), aktor. Debiutował w 1946 w T. Młodych im. Kajki w Olsztynie, następnie do 1955 był tam w zespole T. im. Jaracza (w 1952 zdał eksternistyczny egza­min aktorski, do którego przygotował się pod kier. S. Igara), z wyjątkiem l. 1952 - 53, kiedy grał w T. Wybrzeże w Gdańsku, m. in. Poireta ("Pociąg do Marsylii" Gruszczyńskiego) i Filutowicza ("Zabobonnik" Zabłockiego). W 1955 był krótko w T. im. Węgierki w Białymstoku, w 1955 - 60 w T. Dolnośląskich w Jeleniej Gó­rze, w 1959 w T. Rozmaitości we Wrocławiu, w sez. 1960/61 w Bałtyckim T. Dramatycz­nym w Koszalinie. Wróciwszy do Olsztyna po­został w zespole T. im. Jaracza w l. 1962 - 67, następnie grał w T. Polskim w Bydgoszczy (1967 - 69), w T. Dolnośląskim w Jeleniej Gó­rze (1969 - 72), w T. Ziemi Gdańskiej, potem pn. T. Dramatyczny w Gdyni (1972 - 81). Na tej ostatniej scenie w 1980 obchodził jubileusz 30 - lecia pracy artyst. grając Geldhaba ("Pan Geldhab" Fredry). Z końcem sez. 1980/81 prze­szedł na emeryturę, nadal jednak współpraco­wał z tym teatrem i w sez. 1981/82 w spekta­klu "Testariada" Mrożka obchodził 35 - lecie działalności scen. jako Mały Rozbitek ("Na peł­nym morzu"). Od sez. 1987/88 współpracował z T. Dramatycznym w Elblągu. Ważniejsze role: Peachum ("Opera za trzy grosze" Brechta), Pigwa ("Sen nocy letniej" Shakespeare'a), Wi­liam Koken ("Szczygli zaułek" Shawa), Wielki Inkwizytor ("Don Carlos" Schillera), Majcherek ("Królowa przedmieścia" Krumłowskiego), Szmaga ("Grzesznicy bez winy" Ostrowskiego), Koczkariew ("Ożenek" Gogola), Jaskrowicz ("Grzech" Żeromskiego). Choroba przerwała mu przygotowania do roli Gandzalina ("Mieszkan­ko Zojki" Bułhakowa).

Źródło: Almanach sceny polskiej 1988/89. Tom XXX. Warszawa 1995.